چگونه می‌شود در فضای زندان به فعالیت هنری ادامه داد و به چگونه اجرایی می‌توان فکر کرد؟ نقش هنرمندان در تحولات اجتماعی چیست؟ لکچر پرفورمنس «تاریخ اجرا» تاریخچه‌ی نمایش‌های اجرا شده توسط هنرمندان در بند در زندان‌های ایران است. این تاریخچه از اجرای کریم کشاورز در سال 1333 در تبعیدگاه خارک شروع می‌شود تا اجراهایی که در سال 1403 در زندان اوین بند زنان و همچنین مردان اجرا شده‌اند. با تعدادی از این هنرمندان معاصر درباره‌ی تجربه‌ی اجرا مصاحبه شده و به بررسی شرایط اضطراری پرداخته شده که برای هنرمندان هنگام ساخت و تمرین اجراها به وجود آمده است.
در راستای پاسخ به چنین سوال‌هایی، سراغ سخنرانی‌های نویسندگان و هنرمندان در «شب‌های گوته» در دهه‌ی ۵۰ تهران رفتیم تا با بررسی فعالیت دیگر هنرمندان در شرایط اجتماعی بحرانی به پاسخ یا حداقل پاسخ‌های احتمالی این سوال نزدیک‌تر شویم. در شرایطی که همچنان هنرمندانی هستند که از حضور بر صحنه‌های رسمی اجتناب می‌کنند و یا در بند هستند آیا می‌شود به اجرایی فکر کرد که اجراگری در آن حضور ندارد و آیا غیاب او می‌تواند شکل دهنده و پیشبرنده‌ی اجرا باشد؟ مسئله‌ی غیاب بازیگر فرم کلی اجرا را تشکیل می‌دهد و اجراگری روی صحنه حضور ندارد
در بخشی از اسناد اجرا به ارتباط هنرمندی در زندان می‌پردازیم که ارتباط او با اطرافیان و فضای بیرون از زندان تنها از طریق تلفن زندان است و مادامی که ارتباط آنها شکل گرفته و ادامه دار است، می‌شود به ارتباطی میان تماشاگر و اجراگر غایب فکر کرد. در همین راستا به بررسی فعالیت جمعی از فعالان تاتر در بازه‌ی بعد از 1401 پرداختیم و به فعالیتی مشترک با هنرمندان در بند رسیدیم: والیبال
در این شرایط رویدادی به نام جام‌های والیبال در پارک لاله تهران شکل گرفت. زمانی که هنرمندان به دنبال شرایط بهتری برای خلق بودند با جمع شدن در پارک لاله و فعالیت گروهی والیبال سعی می‌کردند که دوباره همان شرایط جمعی و فیزیکال با هم بودن را تجربه کنند. گویی این فضا شبیه به پلاتویی شده بود که در آن اجرایی شکل نمی‌گرفت اما تمرین وجود داشت و قرار نبود تاتری شکل بگیرد. به غیر از مصاحبه‌ها، تلاش شده با روایت نامه‌های زندانیان، نوشته‌های آنها پس از آزادی، اسناد نمایش‌های اجرا شده در زندان، دیدی کلی نسبت به شرایط تاتر در زندان‌های ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایجاد شود
در تاریخ هفتم مارچ، پس از اجرا گفتگویی با مریم پالیزبان و آزاده گنجه برگزار می‌شود
How can an artistic practice be maintained within the confines of a prison? And what forms of performance are conceivable in such conditions? What role do artists play in social transformation processes?
The Lecture-Performance »Date of Performance« documents performances staged by imprisoned artists in Iranian prisons. This chronology begins with Karim Keshavarz’s performance in 1954 in the exile camp on Khark Island. It extends to performances that took place in the women’s and men’s sections of Evin Prison in 2024. A number of contemporary artists were interviewed to talk about their experiences of performing under such conditions and to explore the challenges that arise when conceiving, rehearsing, and staging performances.
To explore these questions, we examined the lectures given by women writers and artists during the “Goethe Nights” in Tehran in the 1970s. By analyzing the work of other women artists in times of social crisis, we wanted to get closer to possible answers – or at least find potential approaches. In a context where some artists avoid official stages or remain imprisoned, the question arises: can we imagine a performance without the physical presence of the performers? Can their absence shape and drive the performance? The absence of the performers forms the overarching structure of this work. The performers are not physically present on stage.
One section of the archive material deals with the experience of a performer whose only connection to the outside world was the prison telephone. As long as this fragile connection existed, it opened up the possibility of establishing a relationship between the audience and the absent performer. We went on to explore the collective activities of theater makers after 2022, culminating in a collaborative practice with incarcerated artists: Volleyball.
Under these circumstances, so-called volleyball tournaments emerged in Tehran’s Laleh Park. When artists were looking for better conditions for creative work, they gathered in the park to play volleyball as a group activity. In this way, they recreated the physical and communal experience of being together. This space resembled a stage without an actual performance but with the spirit of a rehearsal – a collective preparation for something indeterminate but meaningful. In addition to interviews, we used letters from prisoners, their post-release writings, and archival materials on performances that took place in prisons. These elements are intended to provide a comprehensive perspective on the state of theater in Iranian prisons before and after the Islamic Revolution.
The performance on 07.03. was followed by a talk with Maryam Palizban & Azadeh Ganjeh:
- Past Dates
-
- Mar 06, 2025
- Mar 07, 2025
- Mar 08, 2025
- Mar 09, 2025
A production by Unread Archives in cooperation with and funded by Ballhaus Ost and Goethe-Institut im Exil.
